De taal van de liefde
Wanneer je verliefd wordt, dan zit je op zo’n grote roze wolk. Je ziet elkaars gelijkenissen en je creëert een bubbel zodat de rest van de wereld er niet meer toe doet. Er bestaan heel wat theorieën over hoelang de verliefdheid blijft duren en welke hormonale stoffen er worden afgescheiden tijdens de periode van verliefdheid. Maar wanneer de verliefdheid overgaat in liefde en een koppel kiest om samen verder door het leven te gaan, dan wordt de liefde plots een werkwoord. Je krijgt de indruk dat je partner je toch niet helemaal begrijpt en dat je andere dingen verwacht van elkaar. De gelijkenissen die zo vanzelfsprekend zijn, verdwijnen op de achtergrond en de verschillen worden steeds duidelijker. Als een koppel zich vastrijdt op de verschillen, dan wordt de relatie een uitdaging. Je spreekt niet langer dezelfde taal en je verlangt een aantal dingen van je partner die hij of zij niet kan geven.
Over de liefde wordt heel wat geschreven en we gaan op zoek naar de verklaring waarom de ene relatie blijft duren en de andere een serieuze uitdaging is. Het antwoord is heel simpel: leer elkaars liefdestaal te spreken.
Je drukt je liefde uit in jouw eigen voorkeurstaal. Je wordt immers geboren met 3 oerinstincten. Deze instincten draaien 24 op 24 uur en 7 op 7. Het zijn jouw overlevingsmechanismes. Het bijzondere is dat één van deze 3 instincten een dominante rol speelt in jouw leven & zijn. En je drukt jouw liefde uit aan de hand van dat dominante instinct. Het kleurt je manier van zijn dermate dat je ook bepaalde verwachtingen hebt van hoe jouw partner voor jou moet zorgen. Krijg jij die zorg niet, dan ga je het opeisen of ontstaat er onbegrip. Wat voor jou, in je dominante instinct zo vanzelfsprekend is, is dat niet voor jouw partner. En daar ontstaat de miscommunicatie en spanning in een relatie.
De 3 oerinstincten spelen op onbewust niveau, maar ze komen aan de oppervlakte wanneer je getriggerd wordt in jouw relatie. Bv. als je partner niet doet waar jij (onbewust) naar verlangt. Er ontstaat dan een irrationele angst waardoor je niet de mooiste versie van jezelf laat zien.
De 3 oerinstincten zijn: zelfbehoud – seksueel – sociaal instinct
Zelfbehoud
Bij het zelfbehoudend instinct ligt de focus op: ‘Hoe kan ik overleven’. Hier is belangrijk dat je voorziet in je eigen comfort en veiligheid. Er is een grote onafhankelijkheid omdat het zelfbehoudend instinct bezig is met het eigen lichaam. Wat heb je nodig om toe te komen?
Wanneer het zelfbehoudend instinct dominant is, ga je reserves aanleggen van voedsel en comfort. Het zijn de nestbouwers die zorgen voor zichzelf en het gezin. Er gaat aandacht naar: heb je genoeg eten in huis, staat er genoeg geld op de rekening, heb je een reserve voor later…? Het zelfbehoudend instinct draagt zorg voor de eigen energie. Je bent spaarzaam en geeft geld uit aan zaken die bijdragen aan je comfort. Een goede zetel of een top bed dragen bij tot het comfort. Het zelfbehoudend instinct is sterk in contact met het eigen lichaam. Wat heb ik nodig? Heb ik honger? Heb ik te warm of te koud? Hoeveel uren slaap heb ik nodig? …
De valkuil van dit instinct is dat je zo onafhankelijk bent, dat je geen hulp vraagt. Want jij moet het toch alleen zien te redden.
Het zelfbehoudend instinct drukt de liefde uit door te zorgen voor zijn partner op gebied van lekker koken, voorraad voorzien in de ijskast, lekker eten klaarmaken, het geld dat binnenkomt, de rekeningen die betaald worden, samen sparen voor later. Het zelfbehoudend instinct houdt van duidelijkheid. Iedere partner staat in voor een aantal specifieke taken en alles wordt functioneel geregeld. Er zijn duidelijke afspraken en iedereen draagt bij aan de relatie. Zij zorgen voor het comfort en de veiligheid van het nest.
Seksueel
Bij het seksueel instinct ligt de focus op: ‘Wie is mijn éne maatje waar ik mij volledig afhankelijk van maak?’. Hier is het belangrijk dat je weet dat jouw maatje je overlevingssysteem is. Want hij/zij gaat je redden. Je stelt je volledig afhankelijk op ten opzichte van die ene bijzondere. Het seksueel instinct gaat door intens oogcontact en versmelten op zoek naar diepgang. Connectie is het toverwoord. Je wisselt persoonlijke details uit en wanneer de andere meegaat dan verlies je jezelf in tijd en ruimte. Je creëert een bubbel en de rest van de wereld mag vergaan zolang de connectie maar blijft behouden. Er is een grote mate van passie en een continue zoektocht naar intensiteit.
Wanneer je pas verliefd bent, ervaart iedereen dit instinct. Voor het seksueel instinct blijf je hiernaar op zoek gaan. Wanneer je seksueel instinct dominant is, dan ga je op zoek naar de aantrekkelijkheid en speelsheid. Hoe kan ik aantrekkelijk blijven? Hoe kan ik de speelsheid in mijn relatie behouden? Hoe kan ik connecteren met mijn partner? Hoe laat ik hem/haar weten dat hij/zij het middelpunt van mijn leven is?
De valkuil van dit instinct is dat wanneer je nog maar een vermoeden krijgt dat er de connectie dreigt verloren te gaan, dat je volledig disconnecteert. Je gaat als het ware jouw partner straffen omdat je even de connectie kwijt bent.
Het seksueel instinct drukt de liefde uit door te versmelten met de partner. Je wil samen ervaringen delen en met jullie tweeën kunnen jullie de wereld aan. Je hebt niemand anders nodig dan jouw partner. Het liefste van alles wil je alleen met jouw partner zijn en versmelten.
Sociaal
Bij het sociaal instinct ligt de focus op: ‘Hoe kan ik overleven in mijn groep, want samen zijn we sterk’. Hier is het belangrijk dat de groep voor jouw veiligheid en overleving zorgt. Je gaat op zoek naar een significante rol in de groep en je vertoont een groot engagement. Je houdt ieder lid van de groep in de gaten en je houdt bij of iedereen ook voldoende engagement vertoont. De zwakke elementen die onvoldoende bijdragen, ga je in de gaten houden. Want door de zwakke schakels kan de groep in gevaar komen.
Je wil een bijdrage leveren aan de maatschappij en de wereld. ‘Samen kunnen we iets veranderen’ is een belangrijke overtuiging van je. Je houdt van reünies en vriendschappen in stand houden. Je hebt veel kennissen en je houdt je netwerk in de gaten. Interview en overview zorgt ervoor dat je even snel een connectie hebt gemaakt en dat je weet dat je netwerk nog in orde is. Je weet graag wat er leeft in een groep en je zal snel even checken of iedereen nog mee is. Het groepsbelang staat voorop en je gaat je makkelijk aanpassen aan de regels van de groep. Wanneer je sociaal instinct dominant is, ga je heel makkelijk integreren in een groep en het engagement opnemen. Wat wordt er hier van mij verwacht, hoe kan ik me snel aanpassen aan de groep, wat is het gemeenschappelijk belang, hoe houd ik mijn netwerk samen?
De valkuil van dit instinct is zodanig veel engagementen en rollen opnemen in verschillende groepen, dat je nooit meer thuis bent.
Het sociaal instinct drukt de liefde uit door de partner mee te nemen naar de sociale activiteiten. Je wil de ervaringen van de groep delen met jouw partner en je verwacht dat jouw partner ook een bepaald engagement opneemt. Wanneer jouw partner niet mee wil gaan, dan verwacht je wel de vrijheid om aan alle activiteiten te kunnen blijven deelnemen.
Als je deze 3 instincten gaat toepassen op het niveau van jouw relatie dan is het belangrijk om de volgende facetten te begrijpen:
Je hoeft zeker niet allebei hetzelfde dominant instinct te hebben om een gezonde relatie te hebben.
Als je partner een ander dominant instinct heeft als jij, geef dan aandacht aan wat hij/zij belangrijk vindt:
Bij het zelfbehoudend instinct is het belangrijk
Dat iedereen zijn bijdrage heeft geleverd
Dat je voldoende comfort en rust geeft
Dat alle taken zijn uitgevoerd
Dat er reserves van voedsel en geld worden aangelegd
Dat er lekker en veel eten is
Dat de persoonlijke ruimte wordt gerespecteerd
Bij het seksueel instinct is het belangrijk
Dat er tijd voor jullie twee wordt voorzien
Dat er voldoende speelsheid in de relatie wordt gestoken
Dat je jouw partner verrast met kleine romantische dingen
Dat jullie even verdwijnen met zijn tweeën
Dat er tijd wordt genomen voor elkaar om bij te praten over de ‘echte dingen’
Dat er een diepgaande connectie is
Bij het sociaal instinct is het belangrijk
Dat er ruimte wordt gegeven voor de vrienden
Dat er een groot sociaal engagement is
Dat veel activiteiten buitenshuis georganiseerd worden
Dat het sociaal belang voorop staat
Dat de groep soms voorgaat op de partner
Dat er leven in de brouwerij is
Nog een paar voorbeelden om af te sluiten:
Jan en Els zijn 6 jaar getrouwd. Zij heeft een dominant zelfbehoudend instinct, hij een dominant seksueel instinct. Wanneer Els thuiskomt van het werk, kookt ze een lekkere maaltijd voor haar man. Als ze klaar is met koken, ruimt zij het huis op en daarna gaat zij lekker in de zetel zitten om aan haar comfortabele avond te beginnen. Jan komt thuis van het werk en is dankbaar voor wat Els heeft gedaan. Maar hij wil graag dat zij bij hem komt zitten zodat hij met haar kan connecteren. Voor haar is dat lastig. En dat zorgt voor veel onbegrip bij Jan. Kan zij nu echt geen extra moeite doen door bij hem te komen zitten? Terwijl Els in haar beleving al moeite heeft gedaan.
Ook voor Piet met een dominant sociaal instinct is het lastig om uit te leggen aan Rita - met een dominant seksueel instinct - hoe belangrijk het voor hem is om de ruimte te krijgen om elke avond weg te zijn. Piet heeft zijn engagement uitgesproken in 4 verschillende groepen en ze rekenen allemaal op hem. Hij neemt Rita heel graag mee.
Het is altijd zo boeiend om de dynamiek tussen de verschillende instincten te zien binnen een relatie. Wanneer er rekening wordt gehouden met elkaars behoeften, en er af toe aandacht gegeven wordt aan wat jouw partner echt nodig heeft, dan spreek je de ware liefde van de taal.
